top of page
Writer's pictureDexter Bersonda

William Tyndale (1494-1536)


Si William Tyndale ay isang English biblical scholar at linguist na naging isa sa pangunahing figure sa Protestant Reformation. Kinilala siya bilang “Apostol ng Inglatera” at bilang naging tagapagsalin ng Bibliya sa Ingles, at naimpluwensyahan ng mga gawa ng mga kilalang Protestanteng Repormador gaya ni Martin Luther.


Isang henyo sa wika—mahusay siya sa hindi bababa sa walong wika—ginawa niyang layunin sa buhay na isalin ang Bibliya mula sa orihinal na mga wika nito papunta sa Ingles, isang gawaing hindi pa nagagawa. Ipinagbabawal ang gawaing ito ng hari at ng Simbahan, kaya tumakas si Tyndale mula sa England sa edad na 30 upang gamitin ang natitirang bahagi ng kanyang buhay bilang isang bandido.


Ang pagsasalin ni Luther ng Kristiyanong Bibliya sa Aleman ay lumitaw noong 1522. Unang nagtago si Tyndale sa Germany kung saan siya ay nakaupo sa ilalim ng pangangaral ni Luther at pinag-aralan ang bagong natapos na German Bible. Nang simulan ni Tyndale ang kanyang pagsasalin, kailangan niya ng lungsod na may printing press, gilingan ng papel, maluwag na kontrol ng Simbahang Katoliko, at nasa tabi ng ilog para mai-export niya ang kanyang trabaho pabalik sa England. Nanirahan siya sa Worms, kung saan nilitis si Luther isang dekada ng nakalipas. Nang si Tyndale ay tinugis sa Worms, tumakas siya papuntang Antwerp. Doon ay ipinuslit ng mga kargador ang kaniyang mga Bibliya sa Inglatera, kung saan ibinenta ang mga ito mula sa mga pantalan. Ang lahat ng ito ay labag sa direktang utos ng Hari.


Sa kalaunan, ang operasyon ni Tyndale ay pinasok ng isang espiya ng Ingles. Siya ay pinagtaksilan, kinidnap, at gumugol ng limang daang araw sa isang piitan sa Brussels kung saan halos mamatay siya sa sobrang lamig. Pagkatapos ay ipinarada siya sa bayan, pormal na itiniwalag, at binitay hanggang mamatay sa pamamagitan ng isang kadena habang siya ay itinaas sa isang kahoy na krus. Pagkatapos ay tinakpan ng pulbura ang kanyang katawan at sinindihan ng apoy ang krus na naging dahilan para sumabog ang kanyang bangkay. Ang kanyang mga huling salita, na binigkas "sa tulos na may maalab na sigasig, at malakas na tinig", ay iniulat bilang "Panginoon! Buksan mo ang mga mata ng Hari ng Inglatera."


Sa loob ng apat na taon, apat na salin ng Bibliya sa Ingles ang nailathala sa Inglatera sa utos ng hari. Ang lahat ay batay sa pagsasalin ni Tyndale, kabilang ang Great Bible at ang Bishops' Bible, na pinahintulutan ng Church of England. Noong 1611, pagkatapos ng pitong taon ng pagtatrabaho, ang 47 iskolar na gumawa ng King James Version ay lubos na bumatay mula sa orihinal na gawa ni Tyndale at iba pang mga salin na nagmula sa kanya. Ipinalalagay ng isang pagtatantya na ang Bagong Tipan sa King James Version ay 83% na mga salita ni Tyndale at ang Lumang Tipan ay 76%.


Ang pagsasalin ni Tyndale ay ang unang Ingles na Bibliya na direktang kinuha mula sa mga tekstong Hebreo at Griyego, ang unang salin sa Ingles na sinamantala ang printing press, ang una sa mga bagong Ingles na Bibliya ng Repormasyon , at ang unang salin sa Ingles na gumamit ng Jehovah ("Iehouah") bilang pangalan ng Diyos na mas pinili ng English Protestant Reformers. Itinuring itong direktang hamon sa hegemonya kapwa ng Simbahang Katoliko at ng mga batas na pinapanatili ng England na nagpapatibay sa posisyon ng simbahan. Ang gawain ni Tyndale ay gumanap ng mahalagang papel sa pagpapalaganap ng mga ideya sa Repormasyon sa buong mundong nagsasalita ng Ingles at kalaunan sa buong Imperyo ng Britanya.


 

Quotes by William Tyndale:


I defy the Pope and all his laws. If God spare my life, ere many years I will cause a boy who drives the plough to know more of the scriptures than you do.
There is no work better than to please God; to pour water, to wash dishes, to be a cobbler, or an apostle, all are one; to wash dishes and to preach are all one, as touching the deed, to please God.
If God promise riches, the way thereto is poverty. Whom he loveth, him he chasteneth: whom he exalteth, he casteth, down: whom he saveth, he damneth first. He bringeth no man to heaven, except he send him to hell first.
The Church is the one institution that exists for those outside it.
The church of Christ is the multitude of all those who believe in Christ for the remission of sins, and who are thankful for that mercy and who love the law of God purely, and who hate the sin in this world an long for the life to come.
Christ is with us until the world's end. Let his little flock be bold therefore.
For if God be on our side, what matter maketh it who be against us, be they bishops, cardinals, popes, or whatsoever names they will?
The preaching of God's word is hateful and contrary unto them. Why? For it is impossible to preach Christ, except thou preach against antichrist; that is to say, them which with their false doctrine and violence of sword enforce to quench the true doctrine of Christ.
I perceived how that it was impossible to establish the lay people in any truth except the Scripture were plainly laid before their eyes in their mother tongue.
For no man by sprinkling himself with holy water, and with eating holy bread, is more merciful than before, or forgiveth wrong, or becometh at one with his enemy, or is more patient, and less covetous, and so forth; which are the sure tokens of the soul-health.
My overcoat is worn out; my shirts also are worn out. And I ask to be allowed to have a lamp in the evening; it is indeed wearisome sitting alone in the dark.
To see how Christ was prophesied and described therein, consider and mark, how that the kid or lamb must be without spot or blemish; and so was Christ only of all mankind, in the sight of God and of his law.
I call God to record against the day we shall appear before our Lord Jesus, that I never altered one syllable of God's Word against my conscience, nor would do this day, if all that is in earth, whether it be honor, pleasure, or riches, might be given me.
To have a faith, therefore, or a trust in anything, where God hath not promised, is plain idolatry, and a worshipping of thine own imagination instead of God.
And as the circumcised in the flesh, and not in the heart, have no part in God's good promises; even so they that be baptized in the flesh, and not in heart, have no part in Christ's blood.
39 views

Recent Posts

See All

Comments


bottom of page